نقش حیاتی سولفات روی در پزشکی و کشاورزی

سولفات  روی بر اساس کاربرد در صنایع مختلف به ۴ دسته تقسیم‌بندی می‌شوند:
۱ .سولفات روی بدون آب
۲.سولفات روی مونو هیدرات
۳.سولفات روی هگزان هیدرات( ۶ آبه )
۴.سولفات روی هپتان هیدرات( ۷ آبه )
پرکاربردترین فرم‌های هیدراته ای از سولفات روی هگزان هیدرات و هپتان هیدرات هستند که نوع هپتان هیدرات به نام ویتریول سفید نیز خوانده می‌شود .

انحلال‌پذیری سولفات روی در حلال‌های مختلف :

بسته به تعداد مولکول آب موجود در ساختار آن انحلال‌پذیری در حلال‌های گوناگون متفاوت است.
سولفات روی بدون آب در آب ،اتانول،گلیسیرین  حل می‌شود
نوع مونو هیدرات سولفات روی تنها در ٱب قابلیت انحلال بالا داشته وسولفات روی هفت ٱبه در ٱب و گلیسیرین انحلال‌پذیری خوبی دارند.

قیمت خرید سولفات‌های روی:
برای اطلاع از قیمت سولفات روی با  شماره‌های ذکر شده در سایت، واحد فروش  صنایع شیمیایی سلطانی در ارتباط باشید.

کاربرد زینک سولفات در صنایع گوناگون :
سولفات روی در   پزشکی وداروسازی برای ساخت مکمل‌های غذایی ،صنعت چرم، تولید سموم دفع ٱفات، نگهداری از چوب، ساخت چسب ،تولید  روی و باریم به‌عنوان مواد اولیه، تهیه کودهای کشاورزی  و سموم قارچ کش استفاده می‌شود.

کاربرد پزشکی سولفات روی:

۱. مصرف گسترده مکمل سولفات روی جهت پیشگیری و درمان ویروس کووید19:

پزشکان  سولفات روی را به عنوان مکمل در رژیم غذایی تجویز میکنند. ازآنجایی که ‌عنصر روی نقش مهمی درافزایش ایمنی بدن در برابر ویروس های سرماخوردگی و بیماری های تنفسی چون ویروس کرونا دارد، این روزها با توجه به شیوع گسترده کووید ۱۹ در سراسر دنیا،مکمل‌های حاوی سولفات روی با دوزهای مختلف در  لیست تجویزپزشکان  برای بیماران کرونایی وهمچنین جهت  پیشگیری از این بیماری مشاهده می‌شود. گفتنی است که مصرف دوز مشخصی از ویتامین ۳ در کنار مکمل سولفات روی به جذب بهتر روی در بدن کمک شایانی خواهد کرد.

 
۲.تاثیر روی برسلامت پوست و مو:

نقش اساسی در سلامت پوست مو و ناخن از کارکردهای عنصر روی در بدن انسان است.
مکمل‌های حاوی زینک سولفات تا حدودی خاصیت آنتی‌اکسیدانی داشته و این خاصیت اثر افزایش سن را در پوست تا حدودی خنثی می‌کند.همچنین به بهبود سریع تر جراحات سطحی و پوستی  کمک شایانی می‌کند.
عنصر روی  نقش مهمی در سلامت مو، جلوگیری از ریزش مو دارند. همچنین کسانی که دچار ریزش مو غیر وراثتی هستند با این مکمل می‌تواند به رویش مجدد موها کمک کنند.

با توجه به اهمیت عنصر روی و نقش کلیدی آن در عملکرد ارگان‌های مهم چون قلب، کبد و کلیه در برخی از کشورهامانند چین اجازه استفاده از دز مشخص از سولفات روی در محصولات غذایی بزرگسالان و غذای مخصوص کودکان  جهت تأمین روی مورد نیاز بدن داده میشود.

کاربرد سولفات روی در کشاورزی

در خاک‌های آهکی مناطق خشک و نیمه‌خشک، کمبود روی از عوامل مهم در کاهش تولیدات کشاورزی به‌خصوص در غلات  است. با توجه به اهمیت  محصولات استراتژیک چون گندم جو و برنج، این مساله در کشورهای مختلف دنیا مانند چین، ترکیه، ایران، استرالیا و هندوستان مطرح است.
تحقیقات نشان داده‌است که کمبود روی در شرایطی، سبب کاهش ۵۰ درصدی تولید در غلات نیز شده‌است. از طرفی حدود ۴۰ درصد مردم دنیا از کمبود عناصر کم‌مصرف به‌خصوص روی رنج می‌برند.
تعداد فرآیندهای متابولیکی در گیاهان که روی در آن‌ها نقش ساختاری دارد بسیار است.در گیاهان حساس به مقدار روی مانند گونه‌های مختلف ذرت،برنج،در صورت کمبود این عنصر حیاتی میزان کلروفیل حتی تا ۵۰ درصد کاهش پیدا می‌کند. روی به‌طور مستقیم باعث افزایش رنگیزه های فتوسنتزی مانند کلروفیل های a  وb  وکارتنوٸید ها می‌شود پس میتوان گفت  سولفات روی به‌طور مستقیم بر شاخص سبزینگی گیاه و سطح برگ در گیاهان مؤثر است.
کاربرد کود های حاوی روی چون سولفات روی باعث بالا رفتن سطح برگ در گیاهان مذکور  و به دنبال ٱن تاثیر مستقیم بر افزایش فتوسنتز و درنتیجه افزایش عملکرد  و رشد خواهد داشت.
روش های به کارگیری کود سولفات روی در کشاورزی:
سولفات روی را می‌توان به ۲ صورت
۱. استفاده در خاک  به صورت چالکود :دفن کود در عمق خاک درمحل کشت گیاه
.این روش معمولاً برای باغات و درختان مثمر کاربرد بیشتری دارد .در این روش  عنصر روی به‌صورت تدریجی  در طول دوره رشد در اختیار گیاه مورد نظر قرار میگیرد.
۲. محلول پاشی : با توجه به محدودیت‌های کاربرد روی در خاک، محلول پاشی سولفات روی به رفع سریع عوارض ناشی از کمبود روی  در گیاهان کمک میکند. محلول پاشی در محصولات یک‌ساله چون غلات نتیجه مطلوبی دارد. توجه به این نکته که زمان محلول پاشی یعنی مرحله رشدی گیاه در توان جذب عناصر ریز مغذی چون روی ، توسط برگ و سایر اندام‌های هوایی بسیار اهمیت دارد.
کمبود روی در گندم:
اولین علایم کمبود این عنصر حیاتی در گیاه گندم در برگهای جوان مشاهده می شود. رگه های سفید و همچنین ایجاد مناطق قهوه ای روی برگ های جوان (نکروز) در رو  و سطح زیرین برگ علایم اولیه کمبود روی در گیاه گندم ،این محصول استراتژیک است.
در کمبود شدید روی در گیاه علایم به برگ های پایینی هم پیشروی میکند و با لکه های زرد با حاشیه سبز برگ خود را نشان میدهد. این لکه های زرد به تدریج حالت سوخته و قهوه ای رنگ پیدا کرده و سبب از بین رفتن کامل برگ میشوند. تغذیه مزارع گندم با کود های حاوی روی مانند سولفات روی سبب بهبود عملکرد با افزایش سطح برگ و افزایش سبزینگی و کلروفیل، افزایش مقاومت گیاه نسبت به قارچ میشود.

اثرات کمبود روی در گیاه ذرت:
از جمله گیاهان حساس به کمبود روی  گونه‌های مختلف ذرت مثل ذرت علوفه‌ای و ذرت شیرین می‌باشد. کمبود روی در ذرت با علامت برگ های راه راه سبز و زرد که این زردی در قسمت پایین برگ شدیدتر بوده به رنگ سفید متمایل است. در مراحل بعد کم شدن فاصله بین گره ها و کندی مراحل رشدی نشان دهنده مشکل کمبود روی در گیاه ذرت است.
تحقیقات نشان می‌دهد که مشکل اصلی عملکرد پائین ذرت کمبود عناصر ریز مغذی چون آهن ، روی و مس در خاک‌های شنی با ماده آلی پایین، کشت در خاک های ٱهکی است. نظر به این‌ خاک‌ مناطق زیادی از استان های خشک و نیمه خشک  کشور ٱهکی ست و PH پایینی دارند، مشکل عدم جذب عناصر ریز مغذی  چون روی از خاک وجود دارد.
کمبود روی در ذرت سبب اختلال در ساخت پروتئین‌های غشاء سلولی،  ساختار کلروفیل، تشکیل آنزیم‌ها و اسید نوکلئیک ها می‌باشد.این اختلالات به نوعی در کاهش رشد و عملکرد تاثیر دارند.
تاثیر  سولفات روی بر وزن خشک محصول:
کاربرد سولفات روی به‌صورت محلول پاشی وچه از طریق خاک سبب افزایش وزن خشک محصول ذرت تا ۵۰ درصد می‌شود.
سولفات روی و گرده افشانی ذرت:
تاخیر در زمان مرحله گرده‌افشانی گیاه ذرت تا ۱۵ روز به‌علت کمبود سولفات روی مشاهده شده است.این تاخیر علاوه‌بر کاهش عملکرد،  ریسک رویارویی برداشت محصول با سرمای زودرس پاییزه و یخ‌بندان را افزایش می‌دهد.

زمان مصرف کود سولفات روی در کشت گیاه ذرت:
محلول پاشی سولفات روی با غلظت پنج‌در هزار در مرحله شش‌تا هشت برگی، ظهور تاسل، پر شدن دانه‌ها بهترین نتیجه را در بهبود عملکرد دارد.
مصرف سولفات روی علاوه بر افزایش عملکرد بلال و دانه ذرت سبب افزایش کیفیت دانه های تولیدی شد.به طوری که غلظلت عنصر روی در ذرت تولید شده بالا رفت و به نوعی غنی سازی دانه صورت گرفت.کمبود 

کمبود روی در درختان مثمر(درختان میوه)
زردی برگ ها، کوتاه شدن فاصله بین گره ها و رشد برگهای جوان به رنگ روشن و متمایل به سفید از نشانه های بارز مشکل روی در درختان میوه چون هلو،مرکبات و گلابی است. از طرفی برگ های جوان و جدید در سرشاخه ها جوانه میزنند ولی باز نمیشوند.این علامت نشانه شاخصی است که به راحتی امکان شناسایی کمبود روی را در درخت به کارشناسان میدهد. درختان هلو در اثر عوارض ناشی از کمبود روی به طور کامل بدون برگ شده واین در حالی است که درختان گلابی حساسیت کمتری نشان میدهند.
در مرکبات سبز ماندن برگ ها  و عین حال خشک شدن شاخه ها با کمبود روی اتفاق میافتد.
بیشترین خسارت کمبود روی در درختان مثمر در مرحله تشکیل میوه و بلوغ آن است.
استفاده از سولفات روی برای درختان مثمر:
کاربرد سولقات روی به میزان 25 تا 45 کیلوگرم در هکتار در باغ های درختان مثمر به صورت کاربرد در خاک ،می تواند اثرات منفی کمبود روی را در درختان کاهش دهد.